Het hebben van kinderen vormt vaak een spiegel voor ons eigen denken en handelen. Maar nog meer dan dat verwonder ik mij iedere dag over hoeveel zij leren op zo’n korte tijd. Het leven van een kind in de eerste vier jaar verandert razendsnel. Van een compleet afhankelijk wezentje dat het eigen hoofdje nog niet overeind kan houden tot een eigenwijs en wereldwijs persoontje dat loopt, springt, lacht en praat. Praten, een woordenschat opbouwen, begrijpen wat de ander zegt en bedoelt. Eerst horen, dan begrijpen, en een tijdje later het zelf gaan doen.
Van eerste woordjes…
Mijn zoontje Milan wordt in oktober twee jaar. Hij praat nog niet zo veel, maar begrijpt des te meer. De opdrachten die we hem geven dringen goed tot hem door en (mits hij er zin in heeft 😊) voert hij ze ook uit. Hij vindt het leuk om aanmoediging te krijgen. Hij probeert ons na te zeggen als we ‘dank je wel’ zeggen. De klank is er, de exacte woorden nog niet. Zijn eerste woordje was ‘papa’ en hij noemt mij ook vaak papa. Behalve als hij huilerig is, dan klinkt het wel heel dramatisch ‘mamaaaaa’. Zijn gesproken woordenschat is minder groot dan die van zijn grote zus op dezelfde leeftijd. Woordjes als ‘op’ (met de schouders opgetild en de handjes gespreid), ‘kijk’, ‘bal’, ‘auto’ en ‘Tetta’ voor zijn zus. En de favoriet: ‘aete’ (op zijn plat Limburgs dialect dus). Oh, en een week geleden zei hij zijn eerste zinnetje nadat hij zijn speelgoedje onder de kast vandaan had gehaald: ‘ik heb bal.’
Tessa sprak haar eerste gerichte woorden met dertien maanden: ‘haije’. Ja, ook op zijn Limburgs. Om maar duidelijk te maken wat ze ermee bedoelde, zwaaide ze er enthousiast bij. Het leuke aan de taalontwikkeling is de associaties die ergens aan gekoppeld worden. Tessa heeft een hamer lange tijd ‘tak’ genoemd, om het geluid dat haar hamertje tik maakte. Met een schaar doe je knippen, logisch dus dat een schaar ‘knip’ heet, toch? En dan die heerlijke versprekingen van onze kleintjes. Tessa heeft veel van de coronatijd meegekregen waarin papa en mama thuis werkten. Zij wilde net als mama ook gaan ‘tippelen’… voordat jullie denken dat wij haar onzedige plaatsen laten opzoeken… ze wilde typen 😊.
Milan praat heel veel na ook al kun je er nog niet veel uit opmaken. Tessa oefent liever in stilte en praat meer als ze zeker van haar zaak is. Zo leert elk op zijn of haar eigen manier.
…naar volzinnen
Nu Tessa bijna vier wordt, spreekt ze in volzinnen al rammelt het grammaticaal nog aan meerdere kanten. Het enige wat ik dan doe, is het herhalen op de juiste manier. Ze heeft ook momenten dat ze even niet op een woord kan komen. Ze blijft het begin van de zin herhalen en om haar creatief te laten nadenken, moedig ik haar aan het op een andere manier te vertellen. Als ze in haar fantasiespel zit, kletst ze erop los. En misschien nog wel het mooiste van al: ze verzint zelf haar liedjes en die gaan over alles wat ze heeft meegemaakt. Dus als mama boos is geweest, hoor ik dat diezelfde dag nog terug in een liedje van dochterlief! Confronterend…
Ieder kind volgt zijn eigen ritme. Herhalen, corrigeren (maar niet belerend) en aanmoedigen zijn naar mijn idee het belangrijkste. En natuurlijk boekjes voorlezen om de woordenschat te vergroten (mijn favoriet: Disney. De favoriet van de kinderen: Dikkie Dik). Gezellig op de tuinstoel met op elke knie één kind.
Welke leuke uitspraken doen jouw kinderen?